Bir zamanlar sinemaya gitmek, sadece film izlemek değil, bir ritüeldi. Bilet kuyruğuna girilir, gazoz alınır, kırmızı kadife koltuklara oturulur, loş ışıkta şehir sessizleşirdi... Ama İstanbul'da artık o salonların çoğu yok. Bir kısmı alışveriş merkezine dönüştü, bir kısmı tamamen silindi. Geriye sadece anılar kaldı. İşte İstanbul’un bir dönem kültür hayatına damgasını vurmuş tarihi sinemaları ve onların hüzünlü vedaları:
1. Emek Sineması – Beyoğlu
“Perde kapanmaz, kapatılır.”
1924’te açıldı. Beyoğlu’nun kalbinde, sanat filmlerinin mabedi gibiydi. İstanbul Film Festivali’nin gözbebeği, festival severlerin buluşma noktasıydı.
2010’da yıkıldı, yerinde AVM içinde maket benzeri bir “yeniden yapım” açıldı.
Tepki büyüktü: “Bir kültür suikastı” diyenler oldu.
2. İnci Sineması – Şişli
Sadece filmler değil, zaman da akardı o perdede…
1940’lardan 90’lara kadar aktifti. Gençlerin buluşma yeri, mahallelinin eğlencesiydi. Şişli Camii'nin hemen karşısındaydı.
Yerine market yapıldı. Tabelası uzun süre duvarda asılı kaldı, sonra o da söküldü.
Bir semt sakini şöyle demişti: “Çocukluğumu elimden aldılar.”
3. Yeni Melek Sineması – İstiklal Caddesi
Bir zamanlar ‘yeniydi’, artık sadece bir hatıra…
1950’lerden itibaren İstanbul’un önemli salonlarından biri oldu. Bağımsız sinema tutkunlarının favorisiydi.
2010’da kapandı. Bir dönem konser salonu olarak kullanıldı. Şu an akıbeti belirsiz.
Özellikle Fransız filmlerini burada izlemek adettendi.
4. Atlas Sineması – Beyoğlu
Kapatılmadı ama sessizliğe gömüldü.
1870’te tiyatro olarak açıldı, sonradan sinemaya dönüştü. Uzun yıllar İstanbul Film Festivali’nin merkezlerinden biri oldu.
2020’de restore edildi, modern bir görünüme kavuştu. Ancak eski ruhunu arayanlar için hâlâ bir eksiklik var.
Salon korunmuş olsa da artık "nostaljik" değil, "kurumsal".
5. Halk Sineması – Bakırköy
Bir mahalle sinemasıydı, herkes birbirini tanırdı.
50’li yıllardan 80’lerin sonuna kadar aktifti. Çocuk matineleri, Yeşilçam filmleri ve mahalleli arasında paylaşılan biletler…
Yerine dükkânlar geldi. İsmi bile hatırlanmıyor artık.
Bakırköy’de artık sinema denilince sadece AVM’ler akla geliyor.
Tarihi İstanbul sinemaları sadece film gösterilen yerler değildi; orası ilk aşkın heyecanının yaşandığı, ilk öpücüğün verildiği, ilk kez yalnız sinemaya gidip büyümenin hissedildiği mekânlardı.
Birçok kişi için "perde kapanmadı", bir çağ sona erdi.
